“Bezpieczeństwo nie jest celem uświęcającym łamanie prawa”
Jak zaznaczono w komunikacie, program przekopu Mierzei Wiślanej już na etapie planowania nie miał szans osiągnięcia w zaplanowanym czasie głównego celu inwestycji, jakim było zapewnienie bezpieczeństwa i wzrostu dobrobytu w regionie. “Jej wartość znacznie przekroczyła granicę opłacalności, co minister właściwy ds. gospodarki morskiej zataił przed Radą Ministrów, a swój nadzór nad całością Programu sprawował nierzetelnie. Wartość Programu, pierwotnie wynosząca 880 mln złotych, do dnia zakończenia kontroli (koniec kwietnia 2023 roku) zdążyła wzrosnąć o 125 procent – do blisko 2 mld złotych” – podkreślono.
“Wykonawca inwestycji, Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, z przekroczeniem uprawnień zaciągnął zobowiązania przewyższające budżet całego Programu o ponad 157,6 mln złotych i wydał wiele milionów zł z budżetu Programu na cele niesłużące jego wykonaniu. Dopuścił też do potężnych opóźnień w realizacji kolejnych etapów inwestycji i źle sprawował nadzór nad jej postępami” – czytamy w komunikacie.
Przedstawiciele NIK zaznaczyli, że minister nieskutecznie kontrolował działania Dyrektora Urzędu Morskiego, a także usprawiedliwiał jego wadliwe decyzje, argumentując je dbałością o bezpieczeństwo regionu. “Tymczasem bezpieczeństwo nie jest celem uświęcającym łamanie prawa. Dlatego NIK analizuje możliwość skierowania powiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych” – zaznaczono.
W komunikacie podkreślono, że minister niewłaściwie przygotował program, część dokumentacji przetargowej została nierzetelnie sporządzona, podobnie jak założenia opracowane przez Dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni. Minister nie powiadomił również Rady Ministrów o przekroczeniu pułapu opłacalności. Dyrektor Urzędu przekroczył posiadane upoważnienie do zaciągnięcia zobowiązań finansowych o ponad 157,6 mln złotych, a minister spowodował naruszenie zasad dysponowania przez Dyrektora Urzędu środkami publicznymi.
NIK zakończył czynności kontrolne pół roku wcześniej, badając okres od maja 2016 roku do 28 kwietnia 2023 roku. Izba zaznaczyła, że nie badała “zasadności realizacji budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, w szczególności w kontekście jej wpływu na bezpieczeństwo Państwa Polskiego”.
Ministerstwo Infrastruktury i Urząd Morski w Gdyni nie zgadzają się z wnioskami NIK i bronią realizacji programu, bazując uzasadnienie jego wykonania na przesłankach innych niż ekonomiczne, wymieniając m.in. interes publiczny. Celem przekopu Mierzei Wiślanej było zapewnienie Polsce suwerennego dostępu do Morza Bałtyckiego z Zalewu Wiślanego i umożliwienie całorocznego dostępu statków morskich do Elbląga jako morskiego portu UE.
Źródło: nik.gov.pl
