Wielka Brytania ponownie dołącza do unijnych programów kosmicznych

Powrót Londynu

Wielka Brytania ogłosiła, że ponownie dołącza do dwóch unijnych programów badawczych. Należą do nich Horyzont Europa, wielomiliardowy program finansowania badań naukowych, oraz Copernicus, który obserwuje i monitoruje ewolucję środowiska Ziemi za pośrednictwem satelitów; pomaga również w zarządzaniu katastrofami i monitorowaniu zanieczyszczeń. Londyn opuścił unijny system finansowania nauki w 2020 roku.

Negocjacje dotyczące powrotu Wielkiej Brytanii do udziału w programach oraz wielkości rocznych składek Londynu ciągnęły się miesiącami. Jak zaznacza cytowany przez Reutersa premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak, zawarł on: “właściwą umowę dla Wielkiej Brytanii, odblokowując niezrównane możliwości badawcze, a także właściwą umowę dla brytyjskich podatników”.

Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen potwierdziła, że Londyn i Bruksela pozostają strategicznymi partnerami i sojusznikami. “Nadal będziemy w czołówce światowej nauki i badań” – powiedziała. 

Zgodnie z brytyjską, rządową notatką prasową program Copernicus “zapewni brytyjskiemu sektorowi obserwacji Ziemi dostęp do unikalnych danych” oraz “możliwość ubiegania się o kontrakty, do których nie miał dostępu od dawna trzy lata”.  Potwierdzono również, że Londyn otrzyma dostęp do unijnych usług nadzoru i śledzenia przestrzeni kosmicznej.

Zniżka dla Brytyjczyków

Zgodnie z umową podpisaną w czwartek Wielka Brytania jest zobowiązana przeznaczyć na program Copernicus 154 mln euro rocznie, czyli 616 mln euro do 2017 roku. Kraj nie wpłacił swoich składek w wysokości 721 mln euro na budżet programu kosmicznego przeznaczonego na lata 2021-2027. Jak informuje Euractiv, negocjacje dotyczące umowy utknęły w marnym punkcie ze względu na procedury brexitowe i wspieranie się obu stron o kwestię wdrożenia protokołu dotyczącego Irlandii Północnej. 

Po podpisaniu ram windsorskich, rozwiązujących spór między Londynem a Brukselą w sprawie protokołu dotyczącego Irlandii Północnej, wkład finansowy Wielkiej Brytanii został zrewidowany. W wyniku tego, że państwo nie uczestniczyło w programie tak długo jak pierwotnie planowano, Londyn uzyska trzyletni rabat.

“Zgodnie z warunkami umowy o handlu i współpracy Komisja Europejska i rząd Wielkiej Brytanii uzgodniły również odpowiednie warunki dotyczące wkładu finansowego Wielkiej Brytanii na rzecz wieloletnich ram finansowych na lata 2021–2027, odzwierciedlając fakt, że brytyjscy naukowcy nie uczestniczyli w programach „Horyzont Europa” ani w programie Copernicus od ich powstania w 2021 roku” – podano w oświadczeniu.

Jak podkreślił Sunak, umowa dotycząca Horyzontu Europa zaznacza, że Wielka Brytania otrzyma rekompensatę, jeżeli brytyjscy naukowcy otrzymają znacznie mniejsze pieniądze niż te, które Wielka Brytania wpłaciła na program.

Źródło: politico.eu, reuters.com